دعای معراج ، رمضان فرا رسیده است. تسکین حال و هوای عجیب و غریب سرزمین وحی را فرا گرفته است. فرشتگان الهی بر پیامبر حق جمع شده‌اند. یک مرکب از نور در حضور پیامبر اکرم (ص) زانو می‌زند تا برترین آفریده خداوند بنشیند. پیامبر حق به عروج می‌رسد، به مقام والایی که مخصوص وجود گرامی اوست؛ به دیدار معبود و معشوق خود پروردگار عالمین می‌رود. عرش و کائنات در تحسین او سرود می‌خوانند و فردوس را می‌پرورانند. او پیامبر معراج (ص) است.
شرح نزول دعای معراج
بر اساس روایاتی از پیامبر اکرم (ص)، در مکه حضور داشتم که جبرئیل به من آمد و فرمود: “ای محمد! برخیز.” من بلند شدم و کنار در رفتم. در همان لحظه، جبرئیل، میکائیل و اسرافیل را دیدم. جبرئیل مرکبی به نام براق را به من آورد و فرمود: “سوار شو.” من بر براق سوار شدم و از مکه خارج شدم. سپس به بیت المقدس رسیدم. وقتی به بیت المقدس رسیدم، فرشتگان از آسمان به زمین فرود آمدند و مرا به داشتن مقام و منزلت ارجمند در پیشگاه خداوند مژده دادند. در این حال، در بیت المقدس نماز اقامه کردم.
در شب معراج، جبرئیل پیامبر (ص) را به جهنم می‌برد که در آنجا شیطان سبزرنگ نگهبان زنانی است که به شوهرانشان دروغ می‌گویند و بدون اجازه آنان از خانه خارج می‌شوند و در میان شعله‌های آتش عذاب می‌کشند. در صحنه دیگری از جهنم، شیطان سرخ نگهبان زنانی است که فرزندان حرامزاده‌شان را به شوهرانشان منتسب کرده و عذاب می‌بینند.
بعضی از اهل جهنم شامل حرام‌خواران، سخن‌چینان، مسخره‌کنندگان، افرادی که نماز را سبک می‌شمرند، کسانی که مال یتیمان را خورده و ربا خوران هستند، به آسمان دوم صعود می‌کنند و در آنجا با عیسی و یحیی ملاقات کرده و احترام می‌گذارند و برای یکدیگر استغفار می‌کنند.
پس از آن، پیامبر (ص) با جبرئیل به آسمان اول صعود می‌کند و فرشته‌ای به نام اسماعیل را ملاقات می‌کنند که مسئول دفع شیاطین با شهاب است.
پس از ورود به آسمان دوم، پیامبر (ص) همه فرشتگان را خوشحال و خندان می‌بیند، به جز یک فرشته غضبناک که جبرئیل او را خازن و مالک جهنم معرفی می‌کند. پیامبر (ص) درخواست می‌کند تا آتش دوزخ را ببیند و پس از برداشتن پرده از چشمانش، آتش را که به آسمان شعله می‌زند مشاهده می‌کند.
پس از آن، پیامبر (ص) آدم ابوالبشر را ملاقات کرده و با او استغفار می‌کند. همچنین با ملک الموت، عزرائیل نیز ملاقات دارد و او را به تمام نیکی‌های جمع شده در امت تو تبریک می‌گوید.
در پایان، فرشتگان دعاهای مختلفی می‌خوانند؛ از جمله دعای فرشته‌ای که برای همبستگی دل‌های بندگان الله دعا می‌کند و فرشته‌ای که برای پاداش عطای الله به هر کسی که انفاق می‌کند دعا می‌کند.
در آسمان سوم، مردی بسیار زیبا را می‌بیند که جبرئیل او را یوسف معرفی می‌کند. آنها با یکدیگر سلام می‌کنند و برای یکدیگر استغفار می‌کنند. یوسف، مانند سایر انبیا، به پیغمبر صالح، برادر صالح و مبعوث در زمان صالح خوشامد می‌گوید.
در آسمان چهارم، ادریس در مقام رفیع مرتبت خدا را مشاهده می‌کند و با او تهنیت می‌گوید.
در آسمان پنجم، پیامبر (ص) مرد سالخورده‌ای را که هرگز پیرترین مردی را ندیده بود، ملاقات می‌کند. جبرئیل او را به عنوان پیغمبر دوست داشتنی امتش، هارون پسر عمران، معرفی می‌کند.
در آسمان ششم، مردی بلندبالا و گندم‌گون دیده می‌شود که بنی‌اسرائیل او را بزرگترین فرزند آدم و حضور خدا در نظر داشته‌اند. جبرئیل او را به عنوان موسی بن عمران معرفی کرده و تهنیت می‌گوید.
در آسمان هفتم، مردی که بر کرسی نشسته بود را مشاهده می‌کند. او این شخص را به عنوان ابراهیم تشخیص داده و به پیامبر (ص) خبر خیر و بهشت را نشان می‌دهد.
پس از این تجربه‌های آسمانی، پیامبر (ص) به زمین بازگشت و در بیت المقدس فرود آمد. سپس به سمت مکه حرکت کرد و در حین راه با کاروان بازرگانی قریش برخورد کرد. در این حادثه، از ظرف آبی که در دست دارند استفاده کرده و باقی آب را بر روی زمین ریخت.
فضیلت خواندن دعای معراج
اگر فردی بیمار است و درمان از طرف پزشکان ناکام باشد، زمانی که این دعا (دعای معراج) به او خوانده شود و او را در بستر خود قرار دهند، به شفایش می‌رسد. همچنین اگر کسی بدهکار باشد و این دعا (دعای معراج) را بخواند، خداوند دین او را ادا می‌کند.
فضایل و ثواب دعای معراج
از رسول اکرم صلى الله علیه و آله نقل شده است که در شبی که مرا به معراج بردند، از تمام آسمان‌ها گذشتم تا به آسمان هفتم برسیدم و با خداوند بدون واسطه سخن گفتم. وقتی به مقام جبرئیل رسیدم، از او پرسیدم: “ای جبرئیل، این دعا که تمام فرشتگان آن را می‌خوانند چیست؟”
جبرئیل پاسخ داد: “ای محمد، این همان دعایی است که از سوی حق به تو آورده‌ام. خداوند می‌فرماید که هر کس از آدم تا خاتم این دعا (دعای معراج) را بخواند یا در دل خود نگه دارد، عزیز و محترم گردد و حاجتش برآورده شود. خداوند هیچ حجابی بین او و خود قرار ندهد و او را از همه بلاها حفظ کند.
حتی اگر تمام آدمیان از آغاز تا انتهای جهان جمع شده و همه دریاها نقشبندان شوند و آسمان‌ها و زمین کاغذ شود و تمام فرشتگان باقی نمانند و دریا خشک شود و آسمان و زمین فنای یابند، هیچ کس نمی‌تواند ثواب این دعا (دعای معراج) را بنویسد. از هزار نویسنده هم نتوان به یک نفر رسید. هر کس این دعا را بخواند یا نگه دارد، تنگنای دست نخورد و تا روز قیامت در کارش موفق باشد. در روز قیامت حسابش را ساده کنند و بی‌حساب به بهشت دخول یابد.
هر کس که دارنده و خواننده دعای معراج باشد، نجات یابد. هر کس در عمر خود این دعا را یکبار بخواند، حالتی دارد که 40 هزار ختم قرآن کرده، 40 هزار حج انجام داده، 40 هزار قربانی گوسفند آورده، 40 هزار بنده را آزاد ساخته، 40 هزار فقیر را پرورش داده، 40 هزار برهنه را پوشانده، تورات موسی، انجیل عیسی، زبور داود و قرآن محمد صلى الله علیه و آله را خوانده باشد. اگر بیمار باشد و پزشکان ناتوان در درمان او باشند، زمانی که این دعا به او خوانده شود و بسترش را پایین بگذارند، به شفایش می‌رسد.
متن و ترجمه دعای معراج
یا سَیِّدُ یا سَنَدُ یا صَمَدُ یا مَنْ لَهُ الْمُسْتَنَدُ اِجْعَلْ لی فَرَجاً وَ مَخْرَجاً مَمّا اَنا فیهِ وَاکْفِنی فِیهِ
ای آقا، ای تکیه گاه، ای بی نیاز، ای کسی که به او تکیه شود، برای من از آنچه که در آنم گشایش و رهایی قرار بده و مرا در آن کفایت کن
وَ اَعُوذُ بِکَ بِسْمِ اللهِ التّامّاتِ یا اَللهُ یا اَللهُ یا اَللهُ یا رَحْمنُ یا رَحْمنُ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ
و پناه میبرم به تو به نام خداوند تمام کننده ای خدا! ای خدا! ای خدا! ای بخشنده، ای بخشنده، ای مهربان
یا خالِقُ یا رازِقُ یا بارِیُ یا اَوَّلُ یا آخِرُ یا ظاهِرُ یا باطِنُ یا مالِکُ یا قادِرُ
ای آفریدگار، ای روزی ده، ای خلق کننده، ای ابتدا، ای انتها، ای ظاهر، ای باطن، ای فرمانروا، ای توانا
یا واهِبُ یا وَهّابُ یا تَوّابُ یا حَکیمُ یا سَمیعُ یا بَصیرُ یا غَفورُ یا رَحیمُ
ای بخشایشگر، ای بخشنده، ای توبه پذیر، ای دانا، ای شنونده، ای بیننده، ای آمرزنده، ای مهربان
یا غافِرُ یا شَکُورُ یا عالِمُ یا عادِلُ یا کَریمُ یا رَحیمُ یا وَدودُ یا غَفورُ یا رَؤفُ
ای آمرزنده، ای پاداش دهنده، ای دانا، ای عادل، ای کریم، ای بخشنده، ای بسیار مهربان، ای آمرزنده، ای مهربان
ا وِتْرُ یا مُغیثُ یا مُجیبُ یا حَبیبُ یا مُنیبُ یا رَقیبُ یا مَعیدُ یا حافِظُ
ای یگانه، ای فریاد رس، ای اجابت کننده، ای حبیب، ای منیب، ای رقیب، ای اعاده کننده، ای حفظ کننده
یا قابِضُ یا حَیُّ یا مالِکُ یا باعِثُ یا وارِثُ یا رَحیمُ
ای قبض کننده، ای زنده، ای مالک، ای باعث، ای وارث، ای رحیم
یا راحِمُ یا فاتِحُ یا فارِجُ یا فاخِرُ یا مُعِزُّ یا مُذِّلُ
ای رحم کننده، ای گشاینده، ای گشایش دهنده، ای فاخر، ای عزیز، ای خواری کننده
یا مُعینُ یا مُبینُ یا جَلیلُ یا جَمیلُ یا کَفیلُ یا وَکیلُ
ای گیزنده، ای زنده، ای یاری کن، ای آشکار، ای جلیل، ای زیبا، ای کفیل، ای وکیل
یا دَلیلُ یا حَیُّ یا قَیّومُ یا جَبّارُ یا غَفّارُ یا حَنّانُ یا مَنّانُ یا دَیّانُ یا غُفْرانُ
ای راهنما ،ای زنده ،ای قائم ،ای مسلط ،ای بسیار آمرزنده، ای بسیار مهربان، ای منت ده، ای قرض ده، ای بخشنده
یا بُرْهانُ یا سُبْحانُ یا مُسْتَعانُ یا سُلْطانُ یا اَمینُ یا مُؤمِنُ
ای نشانه، ای منزه، ای یاری ده، ای پادشاه، ای امین، ای مومن،
یا مُتَکبِّرُ یا شَکُورُ یا عَزیزُ یا عَلیُّ یا وَفیُّ یا زَکِیُّ یا قَویُّ یا غَنیُّ یا مُحِقُّ یا مُعْطی یا آخِرُ
ای متکبر، ای سپاسگزار، ای عزیز، ای بلندمرتبه، ای وفا کن، ای زکی، ای قوی، ای بی نیاز، ای صاحب حق، ای عطا کننده، ای انتها
یا اَحْسَنَ الْخالِقینَ یا خَیْرَالرّازِقینَ یا خَیْرَ الْغافِرینَ
ای بهترین آفریننده ها، ای بهترین روزی ده، ای بهترین آمرزندگان
یا خَیْرَ الْمُحْسِنینَ یا خَیْرَ النّاصِرینَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
ای بهترین نیکوکاران، ای بهترین یاوران، ای مهربان ترین مهربانان
یا نُورَ السَّمواتِ وَ الْأرْضِ یا هادِیَ الْمُض‍ِلّینَ یا دَلیلَ الْمُتَحَیّرینَ
ای روشنایی آسمان ها و زمین، ای هدایت کننده گمراهان، ای راهنمای سرگردانان
یا خالِقَ کُلَّ شَیءٍ یا فاطِرَ السَّمواتِ والْأرْضِ یا هادِیَ الْمُضِلینَ
ای آفریننده هرچیز، ای خالق آسمان ها و زمین، ای هدایت کننده گمراهان
یا مُفَتَّحَ الْأبْوابِ یا مُسَبِّبَ الْأسْبابِ یا رَفیعَ الدَّرَجاتِ یا مُجیبَ الدَّعَواتِ
ای گشاینده درها، ای باعث انجام کارها، ای بالابرنده درجات، ای اجابت کننده خواهش ها
یا وَلِیَّ الْحَسَناتِ یا غافِرَ الْخَطیئاتِ یا مُحیِیَ الْأمْواتِ
ای دوست دار نیکی ها، ای آمرزنده خطاها، ای زنده کننده مردگان
یا ضاعِفَ الْحَسَناتِ یا دافِعَ الْبَلِیّات
ای دو چندان کننده نیکی ها، ای دفع کننده بلاها!
اَللّهُمَّ اَحْفَظْ صاحِبِ هذَالدُّعاءِ مِنَ الطّاعُونِ وَالزَّلْزَلَهِ وَ الْفُجْاَهِ وَالْوَباء‍ِ
خدایا! حفظ کن صاحب این دعا را از طاعون و زلزله و مرگ ناگهانی و وبا
وَ مِنْ شَرَّ السُّلْطانِ الْجابِرِ وَ شَرَّ الْعَیْنِ السُّوء‍ِ وَ مِنْ شَرَّالْجَنَّ وَالْإنْسِ
و از شر سلطان ستمگر و شر چشم بد و شر دشمنان و از شر جن و انس
بِحَقَّ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ بِحَقَّ کهیعص وَ بِحَقَّ حمعسق
به حق خدایی که نیست جز او زنده پاینده به حق کهیعص و بحق حمعسق
وَ بِحَقَّ مُحَمَّدِ الْمُصْطَفی وَ بِحَقَّ عَلِیَّ الْمُرْتِضی وَالْأئمَّهِ الْهُدی
و به بحق محمد مصطفی و بحق علی مرتضی و پیشوایان هدایت
وَ بِحَقَّ اللُّوحِ وَالْقَلَمِ وَالْکُرْسِیَّ وَ الْعَرْشِ وَ بِحَقَّ فَسَیَکْفیکَهُمُ اللهُ وَ هُو السَّمیعُ الْعَلیمُ
و به حق لوح و قلم و کرسی و عرش و به حق پس کفایت می کند آنها را خداوند و او شنوا و داناست
اللّهُمَّ اَحْفَظْ صاحِبِ هذَالدُّعاءِ مِنْ شَرَّ کُلَّ ذی شَرًّ وَ مِنْ شَرٌ طارِقٍ اللَّیْلِ وَ النَّهارِ
خدایا! حفظ کن صاحب این دعا را از شر هر موجود شرور و از شر پیشآمدهای ناگوار شبانه و روزانه
وَ مِنْ شَرَّ والِدٍ وَ ما وَلَدَ وَ مِنْ شَرَّ ما یَلِجُ فِی الأرْضِ وَ ما یَخْرِجُ مِنْها وَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم
و از شر والد و ماولد و از شر هر آنچه در زمین داخل و خارج شود. و او آمرزنده مهربان است
اَللّهُمَّ احْفِظْ صاحِبِ هَذَاالدُّعا مِنْ شَرَّ الْأعْداءِ وَ مِنْ شَرَّ جَمیعَ الْمِحْنَهِ وَ الدّاءِ
خدایا! حفظ کن صاحب این دعا را از شر جمیع محنت ها و بیماری ها
وَ مِنْ شَرَّ النَّفّاثاتِ فِی الْعُقَدِ وَ مِنْ شَرَّ حاسِدٍ اِذا حَسَدَ
و از شر دمندگان در گره ها و از شر حسود هنگامی که حسد کند
یا رَبَّ بِعِزَّ عِزَّتِکَ وَ الْقَهْرِ بِلُطْفِکَ وَ الرَّحْمَهِ رَحْمَتَکَ
ای پروردگار! به عزت و چیره شدنت، به لطف و ترحم رحمت تو
یا واهِبَ الْعَطایا یا دافِعَ الْبَلایا یا غافِرَ الْخطایا
ای بخشنده هستی ها، ای دفع کننده بلاها، ای آمرزنده خطاها
یا سَتّارَ الْعُیُوبِ یا نُورَ الْغُیُوبِ یا نُورَ الْقُلُوبِ یا حَبیبَ الْقُلُوبِ
ای پوشاننده عیب ها، ای نور تاریکی ها، ای نور قلب ها، ای دوستدار قلب ها
یا قاضِیَ الْحاجاتِ یا رَحْمنَ الدُّنْیا وَالْأخِرَهِ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
ای برآورده کننده نیاز ها، ای آفریننده دنیا و آخرت، ای مهربانترین مهربانان
وَ بِحَقَّ اَلا اِلی اللهِ تُصیرُا الأمُورِ
و به حق خدایی که امور به او برمیگردد
اَللّهُمَّ انی اَسْتَوْدِعُکَ نَفْسی وَ رُوحی وَ مالی وَ اَوْلادِی وَ جَمیعَ ما اَنْعَمْتَ عَلَیَّ فِی الدّینِ وَ الدُّنْیا وَ الْآخِرَه
خدایا نفسم، روحم، مالم و فرزندانم و همه نعمت هایی که به من دادی در دین و دنیا و آخرت را به تو می سپارم
اِنَّهُ لا یُضیعُ صانیکَ یَصُونَکَ وَ مَحْفُوظَکَ وَ مَامُولَکَ وَ لا یُجیرُنی اَحَدٌ مِنْکَ وَ لَنْ اَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً
به درستی که ضایع نمی شود صیانت از صیانت تو و حفظ تو و خواسته تو و مرا احدی از تو مجیر نیست و نمی یابم غیر از تو متحدی
اَللّهُمَّ رَبَّنا اتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنا عَذابَ النّارِ وَ عَذابَ الْقَبرِ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
خدایا! پروردگارا! به ما در دنیا و آخرت نیکی بده و ما را از عذاب آتش و عذاب قبر دور کن به رحمت خود ای مهربانترین مهربانان
وَ صلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ اَجْمَعینَ الطّاهِرینَ وَ الأئِمَّهِ الْمَعْصُومینَ وَ سَلَّمَ تَسْلیماً کَثیراً کَثیراً
و خداوند درود فرستد بر محمد و آل محمد که همگی پاکیزگانند و پیشوایان معصوم و سلام بفرست، سلام بسیار زیاد
بخوانید: دعای هر روز ماه رمضان
