دعای قبل افطار در ماه رمضان یکی از پربرکت‌ترین ماه‌هایی هست که در زندگی مسلمانان جایگاه ویژه‌ای دارد. لذت جمع شدن سر سفره و خواندن دعای افطار و سحری‌های با صفای آن را همه ما چشیده‌ایم. اینک نیز زمان زیادی تا شروع این ماه با عظمت و پر برکت نمانده و به همین دلیل قصد داریم در خصوص دعای افطار و آثار و برکات آن در زندگی مطالبی را خدمت شما بزرگواران و همراهان همیشگی ارائه کنیم تا بتوانید به آسانی به دعاهایی که برای زمان افطار روایت شده است دسترسی داشته باشید و از آن استفاده کامل را ببرید. با تسکین همراه باشید.
در هنگام افطار خواندن چه دعاهایی توصیه شده است؟
دعا و راز و نیاز با پروردگار و بانی عالم یکی از ویژگی‌های فطری بشر است. فرقی نمی‌کند به کدام آیین و باوری باشی در هر صورت خدا وجه مشترکی بین تمام انسان‌های آزاده است. بشر در طول حضورش روی این کره خاکی همواره در پی موجودی برتر و کامل بوده تا او را ستایش کند و حتی ممکن بود در مصداق اشتباه کند یعنی با دست خود بت‌هایی را بسازد و ستایش کند. همه این خطاها گواه از این دارد که بشر به صورت فطری نیاز به خدا دارد و دوست دارد با او راز و نیاز کند.
حال که بحث ما در مورد دعای قبل افطار است که در ماه رمضان خوانده می‌شود قصد داریم بررسی کنیم که چه دعاهایی در هنگام افطار خوانده می‌شود؟
دعای قبل افطار معروف
- یکی از دعاهای کوتاه و پر معنایی که امام کاظم توصیه کرده‌اند در هنگام افطار خوانده شود به این مضمون است:
اَللّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْت
خداوندا، براى تـو روزه گرفتم و با روزى تـو افطار نمودم و بر تـو توکّل کردم.
این دعای کوتاه ثواب بسیار زیادی دارد و امام کاظم در فضیلت این دعا فرموده‌اند که هر کس این دعا را به هنگام افطار بخواند پاداش تمام کسانی که درآن روز، روزه بودند برای او نوشته می‌شود.
- یکی دیگر از دعای قبل افطار دعایی است حضرت علی علیه السلام به هنگام افطار می‌خواند:
بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَکَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِکَ اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّکَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ
به نام خدا، ای خدا براى تـو روزه گرفتیم و با روزى تـو افطار نمودیم، پس بپذیر از ما، همانا تـو شنوا و آگاهى.
- دعای بعدی دعایی است که پیامبر اکرم (ص) به هنگام افطار می‌خواندند:
یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ أَنْتَ إِلَهِی لَا إِلَهَ لِی غَیْرُکَ اغْفِرْ لِیَ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ إِلَّا الْعَظِیمُ
اى خدای بزرگ اى خدای بزرگ تـو معبود منى و مـن بـه جز تـو معبودى ندارم، گناه بزرگ مرا بیامرز، بـه راستى کـه جز بزرگ نمى‌تواند گناه بزرگ را ببخشاید.
- دعای قبل افطار دیگری نیز از پیامبر برای زمان افطار نقل شده است که مضمون آن این است:
اللَّهُمَّ لَکَ صُمْنَا وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْنَا فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا ذَهَبَ الظَّمَأُ وَ ابْتَلَّتِ الْعُرُوقُ وَ بَقِیَ الْأَجْرُ
خدایا، براى تـو روزه گرفتیم و با روزى تـو افطار کردیم، پس روزه‌ى ما را بپذیر. گرسنگى سپرى شد و رگ‌ها تر و نم‌دار شدند و پاداش باقى ماند.
- دعای قبل افطار که امام رضا خواندن آن را به هنگام افطار سفارش کرده‌اند:
اللّهم لکَ صُمنا بتوفیقک وعلی رِزقکَ اَفطَرنا بِاَمرک، فَتقبّلهُ مِنّا واغفر لنا، اِنّک اَنت الغَفورُ الرّحیم
پروردگارا برای تو روزه گرفتیم به توفیق تو و با فرمان تو با روزی‌ات افطار کردیم، پس آنرا از ما بپذیر و مـا را بیامرز، بـه راستی کـه تـو بسیار آمرزنده و بسیار مهربانی.
- دعای دیگری که خواندن آن قبل از افطار توصیه شده، دعایی است که جبرئیل به پیامبر و پیامبر نیز به حضرت علی آن را توصیه کرده است و فضیلت‌های زیادی دارد، از جمله: برآورده شدن حاجات، پذیرفته شدن نماز و روزه، برطرف شدن غم و اندوه، درخشان شدن چهره در روز قیامت و …
این دعا کمی طولانی است ولی ارزش والایی دارد و به صورت زیر نقل شده است:
اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْکُرْسِیِّ الرَّفِیعِ
وَ رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ
وَ رَبَّ الشَّفْعِ الْکَبِیرِ وَ النُّورِ الْعَزِیزِ وَ رَبَّ التَّوْرَاةِ
وَ الْإِنْجِیلِ وَ الزَّبُورِ وَ الْفُرْقَانِ الْعَظِیمِ
أَنْتَ إِلَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ
وَ إِلَهُ مَنْ فِی الْأَرْضِ لَا إِلَهَ فِیهِمَا غَیْرُکَ
وَ أَنْتَ جَبَّارُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَ جَبَّارُ
مَنْ فِی الْأَرْضِ لَا جَبَّارَ فِیهِمَا غَیْرُک
وَ أَنْتَ مَلِکُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَلِکُ مَنْ فِی الْأَرْضِ
لَا مَلِکَ فِیهِمَا غَیْرُکَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الْکَبِیرِ
وَ نُورِ وَجْهِکَ الْمُنِیرِ وَ بِمُلْکِکَ الْقَدِیمِ
یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ ثَلَاثاً أَسْأَلُکَ
بِاسْمِکَ الَّذِی أَشْرَقَ بِهِ کُلُّ شَیْءٍ
وَ بِاسْمِکَ الَّذِی أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ
وَ بِاسْمِکَ الَّذِی صَلَحَ بِهِ الْأَوَّلُونَ
وَ بِهِ یَصْلُحُ الْآخَرُونَ یَا حَیّاً قَبْلَ کُلِّ حَیٍّ
وَ یَا حَیّاً بَعْدَ کُلِّ حَیٍّ وَ
یَا حَیُّ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِی
یُسْراً وَ فَرَجاً قَرِیباً وَ ثَبِّتْنِی عَلَی دِینِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ عَلَی هُدَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَی سُنَّةِ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ع
وَ اجْعَلْ عَمَلِی فِی الْمَرْفُوعِ الْمُتَقَبَّلِ
وَ هَبْ لِی کَمَا وَهَبْتَ لِأَوْلِیَائِکَ
وَ أَهْلِ طَاعَتِکَ فَإِنِّی مُؤْمِنٌ بِکَ
وَ مُتَوَکِّلٌ عَلَیْکَ مُنِیبٌ إِلَیْکَ مَعَ مَصِیرِی
إِلَیْکَ وَ تَجْمَعُ لِی وَ لِأَهْلِی وَ وُلْدِی الْخَیْرَ
کُلَّهُ وَ تَصْرِفُ عَنِّی وَ عَنْ وُلْدِی
وَ أَهْلِی الشَّرَّ کُلَّهُ أَنْتَ الْحَنَّانُ الْمَنَّانُ بَدِیعُ
السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ تُعْطِی الْخَیْرَ
مَنْ تَشَاءُ وَ تَصْرِفُهُ عَمَّنْ تَشَاءُ فَامْنُنْ عَلَیَّ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
خدایا ای پروردگار نور بزرگ، و ای پروردگار تخت افراشته، و ای پروردگار دریای سرشار، و ای پروردگار شفع بزرگ، و ای نور ارجمند، وای پروردگار تورات و انجیل و زبور و قرآن بزرگ، تو معبود آنانی که در آسمان و زمین‌اند و در آن‌ها، معبودی جز تو نیست. تو جبار آنانی که در آسمان و زمین‌اند و در آن‌ها، جباری جز تو نیست.تو پادشاه آنانی که در آسمان و زمین‌اند و در آن‌ها، پادشاهی جز تو نیست. تو را به نام بزرگت و فروغ چهره‌ی تابانت و به فرمان‌روایی دیرینت می خوانم.
ای زنده، ای برپای، ای زنده، ای برپای، ای زنده ای برپای، تو را به نامت می‌خوانم که به سبب آن،هر چیز تابان است، و به آن نامت که به سبب آن، آسمان و زمین فروزان‌اند، و به آن نامت که به سبب آن، اولین و آخرین شایسته شده و می‌شوند.
ای زنده قبل از هر زنده، ای زنده‌ی بعد از هر زنده، ای زنده‌ای که معبودی جز تو نیست بر محمد و خاندان محمد درود فرست و گناهان مرا بیامرز، و در کار من آسانی و گشایشی نزدیک قرار ده، و مرا بر آیین محمد و آل محمد و بر شیوه و سیره ی محمد و خاندان محمد و بر سنت محمد و خاندان محمد که بر او و آنان درود باد، استوار بدار.
عمل مرا در زمره‌ی اعمال بالا برده شده و پذیرفته قرار بده و آن گونه که به دوستانت و فرمانبردارانت عطا کرده‌ای بر من هم عطا کن. همانا من به تو ایمان و بر تو توکل دارم، به سوی تو باز می‌گردم و سرانجامم به سوی توست. هر خیر و خوبی را برای من و خانواده و فرزندانم فراهم آر، و هر بدی را از من و فرزندانم و خانواده‌ام دور بگردان.
تو مهرورز و صاحب نعمتی؛ پدید آورنده‌ی آسمان‌ها و زمین هستی، به هر که خواهی خیر می‌دهی، و از هر که خواهی آن را بر می‌گردانی، پس با رحمتت بر من منت بگذار، ای مهربان‌ترین مهربانان.
دعای اسما الحسنی
- دعای قبل افطار که به عنوان آخرین دعا می‌خواهم خدمتتان معرفی کنم را شاید هر روز سر سفره افطار شنیده باشید و بسیار معروف است و در آن نام‌های خدا را می‌شمارد و به صورت تواشیح نیز اجرا می‌شود و به تواشیح اسماء الحسنی شهرت دارد و متن این دعای افطار به صورت زیر است:
نسئلک یا مـن هو الله الذی لا اله الا هو الرحمن الرحیم
الملک القدّوس السلام المؤمن المهیمن العزیز الجبّار.
المتکبّر الخالق الباریء المصوّر الغفّار القهّار الوهّاب
الرزّاق الفتّاح العلیم. القابض الباسط الخافض الرافع
المعزّ المذلّ السمیع البصیر الحکم العدل. اللطیف
الخبیر الحلیم العظیم الغفور الشکور العلیّ الکبیر
الحفیظ المقیت. الحسیب الجلیل الکریم الرقیب
المجیب الواسع الحکیم الودود المجید الباعث الشهید.
الحق الوکیل القویّ المتین الولیّ الحمید المحصی
المبدىء المعید المحیی الممیت الحیّ القیوم.
الواجد الماجد الواحد الصمد القادر المقتدر
المقدّم المؤخّر الاول الآخر. الظاهر الباطن
الوالی المتعالی البر التوّاب المنتقم العفو
الرئوف مالک الملک ذو الجلال و الاکرام.
المقسط الجامع الغنیّ المغنی المانع
الضار النافع النور الهادی البدیع الباقی.
الوارث الرشید الصبور الذی لیس کمثله شیء و هو السمیع البصیر.
اللهم صلٌ افضل صلاه علی اصعد مخلوقاتک
سیدنا محمد و علی آله و صحبه
و سلم شماره معلوماتک و مداد کلماتک کلما ذکرک الذاکرون و غفل ان ذکرک الغافلون.
این دعاها جزء معروف‌ترین دعای قبل افطار است که می‌توانید در مفاتیح الجنان و کتاب‌هایی که ادعیه ماه مبارک رمضان را گردآوری کرده‌اند پیدا کنید و در ماه رمضان و در لحظات پر برکت افطار از آن استفاده کنید.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم تا شما را با دعای قبل افطار که توصیه زیادی به خواندن آن شده است آشنا کنیم. سعی کنید از این دعاها در لحظات افطار نهایت استفاده را ببرید و ما را نیز از دعای خیرتان بی بهره نگذارید.
پیشنهاد مطالعه
دعای اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلی اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ
