شب دحو الارض / فضیلت ماه ذی القعده این ماه آغاز ماه‌های حرام است، که حق تعالى در قرآن مجید ذکر فرموده و سیّد ابن طاووس روایتی نقل کرده که ذو القعده به هنگام سختی شدید‌گاه استجابت دعاست. تسکین را دنبال کنید.
فضیلت و اعمال ماه ذی القعده
برای روز یکشنبه این ماه، نمازی با فضیلت بسیار از رسول خدا صلى الله علیه و آله روایت کرده: مختصر آن فضیلت این است که، هرکه آن را بجا آورد، توبه اش پذیرفته حق و گناهش آمرزیده می‌شود. طلبکاران او در قیامت از وی راضی گردند، و با ایمان از دنیا برود. ایمانش از او گرفته نشود و قبرش وسیع و نورانی گردد، و پدر و مادرش از او راضی شوند. همچنین آمرزش حق نصیب پدر و مادر و فرزندان و نژاد او گردد. روزی او توسعه یابد و فرشته مرگ در وقت مردن با او مدارا کند و جانش را به آسانی بستاند. کیفیت آن نمازدر (فضیلت ماه ذی القعده ) به این صورت است:
🌺 روز یکشنبه غسل بجا آورد و وضو بگیرد
🌺 چهار رکعت نماز بخواند 🌺
در هر رکعت سوره «حمد» را یک مرتبه، سوره «توحید» را سه مرتبه، سوره «فلق» را یک مرتبه و سوره «ناس» را یک مرتبه بخواند
🌺 پس از نماز، هفتاد مرتبه استغفار کند و استغفار را با…
ا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلّا بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
ختم نماید، سپس بگوید:
یَا عَزِیزُ یَا غَفَّارُ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فَإِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلّا أَنْتَ.
در روایت نقل شده است هرکس در یکى از ماههاى(فضیلت ماه ذی القعده ) حرام سه روز پى درپى که پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بگیرد، ثواب نهصد سال عبادت براى او نوشته خواهد شد. شیخ بزرگوار على بن ابراهیم قمى فرموده در ماههاى حرام گناهها و حسنات دوچندان مى شود.
روز یازدهم: در سال صد و چهل و هشت، حضرت رضا علیه السلام به دنیا آمد.
فضیلت شب پانزدهم ذی القعده
شب پانزدهم: این شب بسیار مبارک است، زیرا خدا بر بندگان مؤمن خوب نظر رحمت می‌فرماید. طبق روایت نبوی، هر کس در این شب به طاعت و عبادت مشغول باشد، برای او اجر صد نفر روزه‌داری مثل آنها که مداوم در مساجد بوده‌اند خواهد بود. شرط این اجر، عدم انجام چشم‌انداز معصیت به اندازه چشم برهم‌زدن اوست.
پس این شب را به عنوان یک غنیمت در نظر بگیرید و خود را به طاعت، عبادت، نماز و درخواست حاجات از خدا مشغول کنید. طبق روایت، هر کس در این شب حاجتی از خدا بخواهد، حتما به او عطا خواهد شد. روز بیست و سوم: در سال دویست و سه، روزی که شهادت حضرت رضا علیه السلام رقم زده شد و زیارت این حضرت، بدانازدیک و دور، مستحب می‌باشد. 🌟
اعمال شب بیست وپنجم: شب دحو الارض
شب بیست و پنجم ماه ذو القعده، معروف به شب دحو الارض، یعنی زمین کعبه از زیر آب پهن می‌شود، شبی بسیار شریف و خاص است که رحمت الهی در آن نازل می‌شود و عبادت در آن اجر فراوانی دارد. در این شب متولدان حضرت ابراهیم و عیسی علیهما السلام مراسم شبانه با حضرت رضا علیه السلام داشتند.
حضرت فرمودند که هر که در این روز(شب دحو الارض) روزه دارد، اجرش مانند روزه شصت ماه است و در روزه دیگری آمده است که در این روز حضرت قائم (عج) قیام خواهد کرد. روز بیست و پنجم، روز دحو الأرض یا زیر زمین شدن، یکی از چهار روز ارجمند سال است که به فضیلت روزه بیشتری دارد.
آنچه که آورده شده، این است که روزه این روز(شب دحو الارض) معادل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر آمده که کفاره آن همانند هفتاد سال است. هر کس این روز را روزه دارد و شب را به عبادت بگذراند، برای او عبادت صد سال نوشته می‌شود و برای روزه دار این روز، استغفار کردن همه مخلوقات در زمین و آسمان موجب بخشش الهی خواهد بود. این روز، رحمت الهی در آن فراوان است و برای عبادت و یاد خدا در این روز اجر زیادی در پی دارد.
علاوه بر روزه و عبادت، دو عمل دیگر نیز وارد برنامه این روز می‌شود: اولاً، نمازی که در کتب علمای شیعه از اهل قلم روایت شده و دو رکعت است در وقت چاشت [بالا آمدن آفتاب تا پیش از گذشتن از وقت ظهر] در هر رکعت پس از سوره «حمد» پنج مرتبه سوره «و الشّمس» خوانده شود، و پس از سلام بگوید🌙
لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلّا بِاللهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
آنگاه دعا کند و بخواند:
یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ.
دوّم: خواندن دعایى که شیخ در کتاب «مصباح»برای شب دحو الارض فرموده: خواندن آن مستحبّ است:
اللهُمَّ دَاحِیَ الْکَعْبَةِ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ وَ کَاشِفَ کُلِّ کُرْبَةٍ أَسْأَلُکَ فِی هَذَا الْیَوْمِ مِنْ أَیَّامِکَ الَّتِی أَعْظَمْتَ حَقَّهَا وَ أَقْدَمْتَ سَبْقَهَا وَ جَعَلْتَهَا عِنْدَ الْمُؤْمِنِینَ وَدِیعَةً وَ إِلَیْکَ ذَرِیعَةً وَ بِرَحْمَتِکَ الْوَسِیعَةِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُنْتَجَبِ فِی الْمِیثَاقِ الْقَرِیبِ یَوْمَ التَّلاقِ فَاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ وَ دَاعٍ إِلَى کُلِّ حَقٍّ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ الْأَطْهَارِ الْهُدَاةِ الْمَنَارِ دَعَائِمِ الْجَبَّارِ وَ وُلاةِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ وَ أَعْطِنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا مِنْ عَطَائِکَ الْمَخْزُونِ غَیْرَ مَقْطُوعٍ وَ لا مَمْنُوعٍ [مَمْنُونٍ] تَجْمَعُ لَنَا بِهِ التَّوْبَةَ وَ حُسْنَ الْأَوْبَةِ،
یَا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَ أَکْرَمَ مَرْجُوٍّ یَا کَفِیُّ یَا وَفِیُّ یَا مَنْ لُطْفُهُ خَفِیٌّ الْطُفْ لِی بِلُطْفِکَ وَ أَسْعِدْنِی بِعَفْوِکَ وَ أَیِّدْنِی بِنَصْرِکَ وَ لا تُنْسِنِی کَرِیمَ ذِکْرِکَ بِوُلاةِ أَمْرِکَ وَ حَفَظَةِ سِرِّکَ وَ احْفَظْنِی مِنْ شَوَائِبِ الدَّهْرِ إِلَى یَوْمِ الْحَشْرِ وَ النَّشْرِ وَ أَشْهِدْنِی أَوْلِیَاءَکَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِی وَ حُلُولِ رَمْسِی وَ انْقِطَاعِ عَمَلِی وَ انْقِضَاءِ أَجَلِی اللهُمَّ وَ اذْکُرْنِی عَلَى طُولِ الْبِلَى إِذَا حَلَلْتُ بَیْنَ أَطْبَاقِ الثَّرَى وَ نَسِیَنِیَ النَّاسُونَ مِنَ الْوَرَى وَ أَحْلِلْنِی دَارَ الْمُقَامَةِ وَ بَوِّئْنِی مَنْزِلَ الْکَرَامَةِ،
وَ اجْعَلْنِی مِنْ مُرَافِقِی أَوْلِیَائِکَ وَ أَهْلِ اجْتِبَائِکَ وَ اصْطِفَائِکَ وَ بَارِکْ لِی فِی لِقَائِکَ وَ ارْزُقْنِی حُسْنَ الْعَمَلِ قَبْلَ حُلُولِ الْأَجَلِ بَرِیئا مِنَ الزَّلَلِ وَ سُوءِ الْخَطَلِ اللهُمَّ وَ أَوْرِدْنِی حَوْضَ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ اسْقِنِی مِنْهُ مَشْرَبا رَوِیّا سَائِغا هَنِیئا لا أَظْمَأُ بَعْدَهُ وَ لا أُحَلَّأُ وِرْدَهُ وَ لا عَنْهُ أُذَادُ وَ اجْعَلْهُ لِی خَیْرَ زَادٍ وَ أَوْفَى مِیعَادٍ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ اللهُمَّ وَ الْعَنْ جَبَابِرَةَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ بِحُقُوقِ [لِحُقُوقِ] أَوْلِیَائِکَ الْمُسْتَأْثِرِینَ اللهُمَّ وَ اقْصِمْ دَعَائِمَهُمْ وَ أَهْلِکْ أَشْیَاعَهُمْ وَ عَامِلَهُمْ وَ عَجِّلْ مَهَالِکَهُمْ وَ اسْلُبْهُمْ مَمَالِکَهُمْ وَ ضَیِّقْ عَلَیْهِمْ مَسَالِکَهُمْ وَ الْعَنْ مُسَاهِمَهُمْ وَ مُشَارِکَهُمْ
اللهُمَّ وَ عَجِّلْ فَرَجَ أَوْلِیَائِکَ وَ ارْدُدْ عَلَیْهِمْ مَظَالِمَهُمْ وَ أَظْهِرْ بِالْحَقِّ قَائِمَهُمْ وَ اجْعَلْهُ لِدِینِکَ مُنْتَصِرا وَ بِأَمْرِکَ فِی أَعْدَائِکَ مُؤْتَمِرا اللهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِکَةِ النَّصْرِ وَ بِمَا أَلْقَیْتَ إِلَیْهِ مِنَ الْأَمْرِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مُنْتَقِما لَکَ حَتَّى تَرْضَى وَ یَعُودَ دِینُکَ بِهِ وَ عَلَى یَدَیْهِ جَدِیدا غَضّا وَ یَمْحَضَ الْحَقَّ مَحْضا وَ یَرْفِضَ الْبَاطِلَ رَفْضا اللهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَى جَمِیعِ آبَائِهِ وَ اجْعَلْنَا مِنْ صَحْبِهِ وَ أُسْرَتِهِ وَ ابْعَثْنَا فِی کَرَّتِهِ حَتَّى نَکُونَ فِی زَمَانِهِ مِنْ أَعْوَانِهِ اللهُمَّ أَدْرِکْ بِنَا قِیَامَهُ وَ أَشْهِدْنَا أَیَّامَهُ وَ صَلِّ عَلَیْهِ [عَلَى مُحَمَّدٍ] وَ ارْدُدْ إِلَیْنَا سَلامَهُ وَ السَّلامُ عَلَیْهِ [عَلَیْهِمْ] وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ.
در رساله اربعه‌ایّام خود، میرداماد (ره) در بیان اعمال روز دحو الارض آمده است که زیارت امام رضا علیه السلام در این روز از جمله اعمال مستحب و مؤکّدترین آداب می‌باشد. همچنین زیارت این حضرت در روز اول ماه رجب الفرد به شدت تأکید شده است و ترغیب بسیاری در این زمینه وجود دارد. در فضیلت ماه ذی القعده امده است:
در روز آخر ماه، بر اساس روایات معتبر، امام جواد علیه السلام در بغداد به دلیل زهری که معتصم عباسی به ایشان داده بود، شهید شد. این حادثه تقریباً دو سال و نیم پس از درگذشت مأمون عباسی روی داد. امام جواد علیه السلام به خاطر سختی‌هایی که در دوران حکومت مأمون برایش پیش آمد، مرگ خود را فرج و گشایش تعبیر کرده است. همانطور که پدر بزرگوارش، امام رضا علیه السلام، در زمان ولایت دیگر به همین تعبیرات دست زده بود.
امام جواد علیه السلام در زمان وفاتش بیست و چند سال و چند ماه از عمر شریفش گذشته بود. مرقد ایشان در بقعه مبارکه کاظمیه، پشت سر جد بزرگوارش، امام موسی بن جعفر علیهما السلام، واقع است. 🌿
پیشنهاد مطالعه